Wat is duizeligheid?

Duizeligheid kan op verschillende manieren worden ervaren; het kan gaan om draaierigheid of zweverigheid. U hebt het gevoel dat de wereld om u heen draait of het idee dat u zelf rond tolt. Soms weet u even niet meer waar u bent of hebt u het gevoel dat u zult vallen. Dit kan gepaard gaan met angst, transpireren, misselijkheid en zelfs braken.

Duizeligheid komt vaak voor en vaker naarmate mensen ouder worden, vooral tussen 50 en 70 jaar.
Duizeligheid kan heel bedreigend zijn. Het brengt iemand niet alleen letterlijk uit balans, maar vaak raakt ook het dagelijks functioneren uit balans. De sociale en maatschappelijke gevolgen van duizeligheid zijn daarom meestal groot. Bij oudere mensen kan het zelfs leiden tot verlies van zelfstandigheid.

Wat is positie duizeligheid?

De meest voorkomende vorm van duizeligheid is positieduizeligheid, ook wel BPPD genoemd (Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid). Of in goed Nederlands, goedaardige aanvalsgewijze houdingsafhankelijke duizeligheid.
Het is soms moeilijk om vast te stellen om welke soort duizeligheid het gaat. Kenmerkend zijn terugkerende, kortdurende aanvallen van milde tot hevige draaiduizeligheid. De duizeligheid is dus niet continu. De duizeligheid ontstaat binnen 5 tot 30 seconden na het bewegen van het hoofd, vooral na:

  • Omdraaien in bed
  • Gaan liggen
  • Naar boven kijken
  • Overeind komen

Mensen met BPPD zullen een aantal van deze klachten vast en zeker herkennen.

Klachten – bij BPPD

Simpel gezegd zitten er bij BPPD kristallen in 1 van uw evenwichtsorganen, waardoor dat evenwichtsorgaan niet goed werkt.

Door die kristallen kunt u erg duizelig worden van hoofdbewegingen zoals bij gaan liggen of omdraaien in bed, met het hoofd achterover omhoog kijken (bijvoorbeeld in hoge keukenkastjes) of bukken. De draaiduizeligheid is zeer hevig, maar duurt kort (gewoonlijk minder dan een minuut). Soms gaat de duizeligheid gepaard met een misselijk gevoel. De klachten zijn uitputbaar, dat wil zeggen dat herhaling van de snelle hoofdbewegingen de klachten doet verminderen of tijdelijk verdwijnen.

Ik had al langere tijd last van duizeligheid. Na onderzoek door een van de therapeuten kon deze mij vertellen dat ik last had van BPPD. Uit het onderzoek kwam ook naar voren welke behandeling mogelijk goed zou kunnen helpen. Hierdoor was ik in één keer van mijn klachten af.
– Martha –

Oorzaak van BPPD

Eerst wordt nu de normale werking van het evenwichtsorgaan uitgelegd. Zo kunt u beter begrijpen wat er precies aan de hand is.

Gezonde mensen hebben twee evenwichtsorganen: 1 in het linkeroor en 1 in het rechteroor. Deze zitten in het bot achter uw oren. De evenwichtsorganen sturen informatie naar de hersenen wanneer u uw hoofd beweegt. Zij zorgen er zo voor dat u goed uw evenwicht kunt houden. Wat niet zo bekend is, is dat de evenwichtsorganen ook ervoor zorgen dat u scherp kunt blijven zien tijdens bewegingen (bijvoorbeeld terwijl u loopt, rent, fietst, of in een auto rijdt).

Ieder evenwichtsorgaan is opgebouwd uit vijf delen; 2 zakjes (zie figuur nr.9) en 3 kanalen (zie figuur nr 10.) . In de zakjes bevinden zich kristallen die vastzitten aan de bodem van de zakjes. Deze kristallen (ook wel “steentjes” of “gruis” genoemd) zijn nodig om bewegingen en de zwaartekracht goed te kunnen meten. De kristallen horen alléén in de zakjes thuis en niet in de kanalen.

(Bron: https://www.kno.nl/patienten-informatie/duizeligheid/bppd/)

Bij BPPD raken de kristallen los uit de zakjes en komen ze in een kanaal terecht. Meestal zitten de kristallen in het achterste kanaal, maar ze kunnen in elk kanaal terechtkomen. Hierdoor wordt bij iedere beweging van het hoofd de zenuwcellen in dat kanaal gestimuleerd. U kunt dan het gevoel krijgen dat u (kortdurend) draait na een beweging van het hoofd. Let op: BPPD geeft ook meer kans op vallen.

Waardoor de kristallen in een kanaal van het evenwichtsorgaan terecht komen is niet altijd te zeggen. Er zijn verschillende oorzaken voor, zoals ouder worden, een harde klap tegen het hoofd, langdurige bedrust en eerdere ziekte van het evenwichtsorgaan (bijvoorbeeld ontsteking of de ziekte van Menière). In de meeste gevallen is er echter geen duidelijke oorzaak aantoonbaar.

Mogelijke behandeling – van BPPD

De behandeling van BPPD bestaat uit een zogenaamde bevrijdings- of repositiemanoeuvre. Voorbeelden hiervan zijn de Epley-manoeuvre, barbecue-manoeuvre en Gufoni-manoeuvre. Afhankelijk van de locatie van de kristallen wordt besloten welke manoeuvre het best toegepast kan worden. Door middel van een deze manoeuvres (opeenvolging van (hoofd)bewegingen) worden de loszittende kristallen verplaatst naar het oorspronkelijke deel van het evenwichtsorgaan en kunnen daar weer (vast)hechten. Hierdoor kunnen de kristallen niet meer leiden tot overprikkeling van de zintuigcellen waardoor er geen duizeligheid meer optreedt. 

De resultaten van een behandeling zijn over het algemeen erg goed.
In onze praktijk zijn meerdere collega’s die dit probleem kunnen behandelen. Meestal zijn 1 tot 3 afspraken voldoende.

Heeft u duizeligheids klachten of BPPD klachten

Herkent u deze klachten en wilt u kijken of fysiotherapie de klachten kan verminderen? Dan kunt u contact op nemen met de praktijk. Wij zijn telefonisch te bereiken op 030-6379738, u kunt zich ook per e-mail aanmelden door te mailen naar fysiotherapie@medischcentrumdorp.nl. Ook via het contactformulier op de site kunt u zich aanmelden. Door hier te klikken wordt u doorgestuurd.